Zenmeester Tich Nhat Hanh overleden op 22-1-22

Thich Nhat Hanh (re) met
Martin Luther King jr.

In 2019 was ik vier weken in Plum Village, een gemeenschap van monniken en nonnen in de traditie van Vietnamees zenmeester, vredesactivist en schrijver Thich Nhat Hanh. Thay voor zijn leerlingen. Thay werd in 1926 geboren in Hue, in het centrum van Vietnam, en trad op zijn zestiende als novicemonnik toe in
de Tu Hieu-tempel. 

Plum Village ligt in de buurt van Bordeaux in Frankrijk en begon in 1982 als een kleine gemeenschap. Intussen wonen hier rond de 200 monniken en nonnen en zijn er wereldwijd meerdere kloosters opgericht. De dood van Thay zorgde voor een golf van verbinding onder deelnemers van de gemeenschap over de hele wereld. Velen uitten hun dankbaarheid voor zijn lessen. Ik was deel van die golf. Thay leerde me beter dan wie ook hoe ik mens kan zijn. Hij gaf me inzichten over leven in het nu, over verlangzamen en over in vrede leven met mezelf. We zijn geneigd om maar te blijven rennen in ons leven. Thay leerde me om te stoppen met rennen. En om een open blik te hebben naar mezelf en de wereld om me heen.
 
Als jonge monnik was hij begin jaren vijftig actief betrokken bij de beweging voor de vernieuwing van het Vietnamese boeddhisme. Toen in Vietnam de oorlog uitbrak werden monniken en nonnen geconfronteerd met de vraag of ze zich aan het contemplatieve leven moesten houden en in kloosters moesten blijven mediteren of dat ze de mensen om hen heen, die leden onder de bombardementen en het oorlogsgeweld, moesten helpen. Thay deed beide. Zo werd de beweging van het Geëngageerde Boeddhisme opgericht. Samen met andere monniken en sociaal werkers hielp hij de bevolking in Vietnam door allerlei sociale acties. Hij richtte in Vietnam in de jaren zestig de School of Youth and Social Services op, een hulporganisatie van 10.000 vrijwilligers op basis van de boeddhistische principes van geweldloosheid en mededogende actie. 
 
In 1966 moest Thay uitwijken naar Frankrijk toen hij om zijn standpunten over de oorlog uit Vietnam werd verbannen. Standpunten die in werkelijkheid geen standpunten waren. Hij weigerde zich juist uit te spreken, voor welke partij in de oorlog dan ook, en werd om die reden als een klassenvijand beschouwd. In reactie op de oorlog en om de wreedheden uit te kunnen houden ontwikkelde hij zijn inzichten over mindfulnes. Hiermee nam hij het boeddhisme mee naar een nieuwe tijd. 
 
Later verspreidde hij de beoefening van mindfulnes en sociaal geëngageerd boeddhisme in het westen, vanuit het klooster in Plum Village. Uit zijn opvattingen over innerlijke vrede vloeide voor hem automatisch betrokkenheid bij de wereld en maatschappelijke actie voort. Hij bleef zich fel verzetten tegen de oorlog in Vietnam. Als vredesactivist bezocht hij de VS om te proberen een einde te maken aan de oorlog in Vietnam. In 1966 ontmoette hij daar Dr. Martin Luther King Jr., die diep onder de indruk was van Thay.  Samen probeerden ze de Amerikaanse bombardementen op Vietnam te stoppen. In 1967 werd hij door Luther King voorgedragen voor de Nobelprijs. In mei 1968 kwam hij als hoofd van de Vietnamese Boeddhistische Vredes Delegatie naar Parijs om deel te nemen aan de gesprekken over vrede in Vietnam.
 
In zijn werk als zenleraar leerde hij zijn volgelingen om mindfulnes en compassie in te zetten voor innerlijke vrede, maar ook hoe je met dat bewustzijn kunt bijdragen vrede in de wereld.
 
De beste manier om hem te eren is verdergaan met zijn werk om vrede in de wereld te bevorderen. De inzichten van Thich Nhat Hanh hebben mij gevormd en ze hebben mijn werk beïnvloed. Elke week mediteer ik met een groepje andere leerlingen in een Sangha in Amsterdam-Oost en Diemen.